Budowa obozu jenieckiego
W przededniu napaści Niemiec na Związek Radziecki 22 czerwca 1941 r. dowództwo naczelne wermachtu (OKW) zarządziło założenie 60 nowych obozów wyłącznie dla radzieckich jeńców wojennych. Każdy z tych obozów miał w swojej końcowej fazie budowy pomieścić 30.000 jeńców. Podczas gdy większość nowych obozów miała powstać na okupowanych terenach Polski i Związku Radzieckiego, 14 obozów umiejscowiono w Niemczech. W kwietniu 1941 r. podjęto na terenie byłego poligonu wojskowego w Zeithain, niedaleko dworca kolejowego Jacobsthal, przygotowania do budowy obozu.
Do jesieni 1941 r. nie było jednak ani jednego gotowego baraku jenieckiego. Obóz składał się w pierwszych miesiącach z obszaru otoczonego kolczastym drutem. Jeńcy wojenni nie mieli żadnej ochrony przed słońcem, deszczem i zimnem. Od lipca 1941 r. radzieccy jeńcy wojenni musieli najpierw przygotowywać pomieszczenia dla oddziałów strażniczych oraz budynki gospodarcze, zanim od września mogli budować baraki na własne potrzeby. Budowę obozu ukończono dopiero z końcem 1942 r.
Zeithain był jednym z siedmiu obozów IV okręgu wojskowego (Saksonia/saksońska jednostka administracyjna). Pełna nazwa obozu brzmiała: Kriegsgefangenen-Mannchaftsstammlager Stalag 304 (IV H) – czyli obóz oddziałów jenieckich - w Zeithain. Od września 1942 r. obóz w Zeithain stał się oddziałem obozu Stalag B z sąsiedniego Mühlbergu nad Łabą pn. Stalag IV B/Z. Zachowując tę strukturę doszło w lutym 1943 r. do przekształcenia obozu na rezerwowy szpital wojskowy w Zeithain.
W latach 1941-42 obóz w Zeithain pełnił funkcję centralnego obozu przejściowego dla radzieckich jeńców wojennych w IV okręgu wojskowym. Podczas gdy jeńcy niezdolni do pracy pozostawali w obozie, zdolnych do pracy rozdzielano poprzez inne stalagi tego okręgu wojskowego i wysyłano do obozów pracy. Własne komanda pracy Stalag 304 (IV H) prowadził tylko na terenie obozu i najbliższej okolicy, jak np. na poligonie wojskowym i w zakładzie amunicji wojsk lądowych w Zeithain.
